Οι λειτουργίες του θυρεοειδούς αδένα είναι σημαντικές και αρκετά σύνθετες και έτσι η παραμικρή δυσλειτουργία του μπορεί να επιφέρει ποικίλες διαταραχές στον οργανισμό. Αυτός ο ενδοκρινής αδένας, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από το μήλο του Αδάμ, ρυθμίζει πλήθος λειτουργιών του οργανισμού, μέσω των ορμονών που εκκρίνει στο αίμα, τις οποίες συνθέτει από το ιώδιο που λαμβάνει ο οργανισμός από την τροφή.

Οι δύο ορμόνες που εκκρίνει, η τριϊωδιοθυρονίνη (Τ3) και η τετραϊωδιοθυρονίνη (Τ4) διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη σωματική και νοητική ανάπτυξη στην παιδική ηλικία και σχεδόν όλου του μεταβολισμού του ανθρώπου, ενώ μια τρίτη ορμόνη, η καλσιτονίνη φαίνεται ότι έχει σχέση με τον μεταβολισμό του ασβεστίου.

Οι διαταραχές της μορφολογίας του θυρεοειδή αδένα κυμαίνονται από την απλή βρογχοκήλη έως τον απειλητικό για τη ζωή καρκίνο του θυρεοειδούς. Η μη φυσιολογική έκκριση των ορμονών μπορεί να προκαλέσει υποθυρεοειδισμό ή υπερθυρεοειδισμό, η θεραπεία των οποίων είναι φαρμακευτική, στις περισσότερες τουλάχιστον περιπτώσεις. Σε περίπτωση που η αγωγή δεν επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, ή η νόσος παρουσιάζει συχνές υποτροπές, η χειρουργική επέμβαση (θυρεοειδεκτομή) μπορεί να λύσει οριστικά το πρόβλημα.

Η παρουσία όζων στο θυρεοειδή αδένα είναι άλλη μια συχνή κατάσταση που προκαλείται από διάφορες αιτίες, όπως είναι η έλλειψη ιωδίου, η θυρεοειδίτιδα, κάποια κύστη ή αδένωμα του θυρεοειδή, και μπορεί να οδηγήσει σε υπερθυρεοειδισμό. Συχνότερα είναι καλοήθεις όγκοι (όζοι) χωρίς να αποκλείεται βέβαια και το αντίθετο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν δηλαδή γίνεται η αιτία για υπερθυρεοειδισμό ή είναι κακοήθη, επίσης επιβάλλεται η χειρουργική αντιμετώπιση.

Η θυρεοειδεκτομή αποτελεί και τον μοναδικό τρόπο αντιμετώπισης του καρκίνου του θυρεοειδή αδένα, η συχνότητα εμφάνισης του οποίου δυστυχώς καταγράφει αύξηση τα τελευταία χρόνια. Το θετικό όμως είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις μπορεί να θεραπευτεί.

Η άμφω ολική θυρεοειδεκτομή συστήνεται από τους περισσότερους χειρουργούς του θυρεοειδούς, ενώ η σχεδόν ολική θυρεοειδεκτομή απαιτεί από τον χειρουργό να αφήσει λίγο ιστό γύρω για αποφυγή βλάβης των παραθυρεοειδών αδένων και του κάτω λαρυγγικού νεύρου. Η τελευταία όμως αποφεύγεται καθώς, στην περίπτωση που ανιχνευθεί καρκίνος, ενέχει τον κίνδυνο ανάγκης επανειλημμένων συνεδριών με ραδιενεργό ιώδιο ή ακόμα και επανεπέμβασης.

Πρόκειται για ιδιαίτερα λεπτές επεμβάσεις που απαιτούν μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση του χειρουργού για τη διασφάλιση της ακεραιότητας των νεύρων και των παραθυρεοειδών αδένων. Η χρήση ειδικών οργάνων που χρησιμοποιούνται διεγχειρητικά εξασφαλίζουν την κατά το δυνατόν μικρότερη πιθανότητα βλάβης των νεύρων.

Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία μέσω μιας μικρής τομής (3-4 cm) στο κάτω τριτημόριο του τραχήλου και μέσω αυτής αφαιρείται ολόκληρος ο θυρεοειδής αδένας. Η παραμονή του ασθενούς στην κλινική δεν υπερβαίνει συνήθως τις 24 ώρες, ο ασθενής μιλάει αμέσως, σιτίζεται μετά από 2-3 ώρες και κινητοποιείται άμεσα. Λόγω της μικρής τομής το αισθητικό αποτέλεσμα είναι πολύ ικανοποιητικό.

Η ολική θυρεοειδεκτομή, η αφαίρεση δηλαδή ολόκληρου του αδένα, αποτελεί τον επιθυμητό τρόπο θεραπείας, καθώς διευκολύνει τη μετέπειτα αποκατάσταση στις περιπτώσεις που η ύπαρξη κακοήθειας δεν είναι γνωστή εξ αρχής. Το ποσοστό του θυρεοειδή που έχει απομείνει μετά το χειρουργείο μπορεί να ανιχνευτεί με σπινθηρογράφημα. Αν υπάρξει υπόλειμμα αυτό θα πρέπει στη συνέχεια να καταστραφεί, με τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου.

Η στενή συνεργασία του Χειρουργού του θυρεοειδούς με τον Ενδοκρινολόγο τόσο πριν όσο και μετά τη θυρεοειδεκτομή αποτελεί κλειδί στην ορθή αντιμετώπιση των χειρουργικών παθήσεων του αδένα.

Χριστόπουλος Γεώργιος
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος